Alþjóðlega matsfyrirtækið Fitch staðfesti hinn 15.febrúar 2002 lánshæfiseinkunnina AA- fyrir ríkissjóð Íslands vegna lána íerlendri mynt. Fyrirtækið staðfesti jafnframt lánshæfiseinkunnir fyrirskuldbindingar í íslenskum krónum en þær eru AAA fyrir langtímaskuldbindingar ogF1+ fyrir skammtímalán. Horfur um lánshæfiseinkunnir vegna langtímalána eru nútaldar neikvæðar en voru áður stöðugar.

Í frétt Fitch segir að á síðasta ári hafi hægt verulega á hagvexti á Íslandi.Gengi krónunnar lækkaði í kjölfar þess að horfið var frá fastgengisstefnu í marsá sl. ári. Áætlað er að hagvöxtur hafi minnkað í 2,2% árið 2001. Gert er ráðfyrir samdrætti á árinu 2002. Við þessar aðstæður hafa afkoma ríkissjóðs ogskuldastaða hins opinbera versnað. Fitch telur hins vegar að slík aðlögun hafiverið nauðsynleg til að draga úr viðskiptahalla. Hann varð mestur á árinu 2000og nam þá um 10% af landsframleiðslu, en minnkaði niður í 6,6% á árinu 2001 oggert er ráð fyrir að hann fari niður fyrir 5% á þessu ári. Eigi að síður telurFitch að aðlögunin sem nú á sér stað gæti reynst erfiðari en ráð er fyrirgert.

Á síðastliðnum áratug hefur Ísland náð góðum árangri í ríkisfjármálum ogumbótum í hagkerfinu. Ásamt hagstæðu viðskiptaumhverfi auðveldar það hagkerfinuað takast á við niðursveifluna. Þrátt fyrir versnandi afkomu á árinu 2001 erstaða ríkissjóðs tiltölulega sterk og hlutfall skulda hins opinbera aflandsframleiðslu er tiltölulega hagstætt miðað við ríki sem notuð eru tilsamanburðar. Heildarskuldir hins opinbera erlendis jukust þó á árinu 2001 vegnanýrra lána til að styrkja gjaldeyrisforða Seðlabankans. Hlutfall skulda hinsopinbera af útflutningstekjum er nú hærra en að meðaltali í samanburðarríkjum.Gangi áætlanir um einkavæðingu ríkisfyrirtækja eftir gæti þetta hlutfall lækkaðá ný. Ekki er víst að öll markmið stjórnvalda um einkavæðingu nái fram að gangaog meiri samdráttur í hagkerfinu en nú er búist við myndi hafa neikvæð áhrif áríkisfjármál. Slíkt gæti einnig haft áhrif á bankakerfið. Bankakerfið stendurhins vegar tiltölulega traustum fótum með hagstætt eiginfjárhlutfall og lítilvanskil. Þá eru áhrif gengislækkunarinnar á efnahag einkageirans minni en ætlamætti vegna þess að mikill hluti erlendra skulda er hjá útflutningsfyrirtækjumsem hafa hagnast á lækkun gengisins. Fitch gerir því ekki ráð fyrir að bankarþarfnist neinnar opinberrar aðstoðar.

Til lengri tíma litið mun minni viðskiptahalli fela í sér að erlendaskuldastaðan verður viðráðanlegri. Hin nýja peningamálastefna sem felst íverðbólgumarkmiði og markaðsgengi styrkir þessa mynd auk þess að bæta getuhagkerfisins til að bregðast við ytri áföllum. Skuldastaðan mun samt sem áðurenn um sinn takmarka möguleika á betra lánshæfismati. Hreinar skuldir erlendishafa aukist verulega frá því að lánshæfiseinkunnin "AA-" (AA mínus) var gefin ífebrúar árið 2000. Þær nema nú um 266% af útflutningstekjum sem er með því hæstasem þekkist hjá þeim ríkjum sem Fitch gefur lánshæfiseinkunn.

Nánari upplýsingar veita Birgir Ísleifur Gunnarsson formaður bankastjórnar ogJón Sigurgeirsson, framkvæmdastjóri alþjóðasviðs í síma 569-9600.

Nr. 5/2002

15. febrúar 2002